De regel van de ongeschreven regel

Dit is waarschijnlijk het begin van een kleine reeks psychologische columns. Ik wil aan de hand van een paar algemene regels en wat eigen ideeën een mooie redenering proberen te vormen over hoe onze psyche nu eigenlijk in elkaar steekt.

Mijn eerste onderwerp: de regel van de ongeschreven regel, of eerder: ‘’de wetmatigheid achter het beschrijven van een ongeschreven regel’’. Wat bedoel ik hiermee? Nou, eigenlijk is het heel logisch. Als je de opdracht krijgt om iets sociaal op een bepaalde manier aan te pakken – en daarmee van een ongeschreven een geschreven regel maakt – gaat  het negen van de tien keer mis. Waarom is dat?

Dat is het makkelijkst uit te leggen met een voorbeeld. Stel je voor, je hebt een stil karakter en iemand geeft je de opdracht om bij een vergadering niet op te vallen. Dan ga je daar uiteraard op letten, met als gevolg dat je je anders gaat gedragen, wat veroorzaakt dat je juist wel opvalt omdat je zo stil bent! Andersom geldt dit ook. Als iemand je de opdracht geeft om extra op te vallen ga je je generen en val je juist een beetje in het niet doordat je niet durft om je te onderscheiden van de rest.

Zoals je ziet is dit eigenlijk omgekeerde psychologie. In hoeverre kan je spreken van het controleren van andermans gedachten? Dat kan maar op een manier: door het tegenovergestelde te vragen van wat je wil bereiken. Wil je dat iemand opvalt? Vraag hem om zich rustig te houden en hij zal in zijn taak falen en daarmee de jouwe volbrengen.